Van KPMG naar stedelijke en culturele vernieuwing
Egbert Fransen ontwikkelde zich in de loop van zijn carrière tot een van de meest invloedrijke cultuurorganisatoren van Nederland. Na een brede academische zoektocht, die hem via bestuurskunde, antropologie en pedagogiek uiteindelijk bij communicatiewetenschappen bracht, begon hij zijn loopbaan bij KPMG Management Consulting. Daar groeide hij snel door tot hoofd Communicatie en kreeg hij de mogelijkheid om kunst, cultuur en het thema maatschappelijke ontwikkeling een plaats te geven binnen deze zakelijke omgeving. Wat begon met een inspiratiedag voor enkele honderden medewerkers, waarin kunstenaars en theatermakers het traditionele bedrijfsleven uitdaagden, groeide uit tot een reeks programma’s die nieuwe perspectieven en alternatieve visies op de samenleving en onze economie introduceerden in een sterk technocratische omgeving. Het was een vroege aanwijzing van de rol die Fransen later in de sectoren van de creatieve industrie en stedelijke ontwikkeling zou gaan vervullen: die van vernieuwer en verbinder.
Zelfstandig ondernemerschap en maatschappelijk-culturele projecten
Na zijn vertrek bij KPMG zette hij zijn ervaring om in een zelfstandig bestaan als organisator en adviseur. Hij ontwikkelde grootschalige trajecten rond missie en visie, begeleidde reorganisaties waarin organisatiecultuur een belangrijke rol speelde en was betrokken bij uiteenlopende festivals. Zijn ondernemerschap leidde tot de overname van het Over het IJ-festival. Samen met gezelschappen als Dogtroep blies hij het nieuw leven in, vanuit zijn eigen bureau Cultuurfabriek. Tegelijkertijd startte hij grootschalige inhoudelijke commerciële producties en evenementen in de scheepsloodsen van Amsterdam-Noord, de oude marinewerf in Den Helder en voormalige fabriekspanden in Utrecht, Rotterdam en Amersfoort. In die periode kwam hij in aanraking met een gekraakt, voormalig pakhuis aan de Piet Heinkade in Amsterdam. Wat begon als een samenwerking groeide al snel uit tot een ambitieus project dat zijn naam definitief vestigde in de culturele wereld: Pakhuis de Zwijger.
Pakhuis de Zwijger als nationaal platform
Onder zijn leiding ontwikkelde Pakhuis de Zwijger zich tot een toonaangevend platform voor kunst en cultuur, de creatieve industrie, en innovatie en stedelijke ontwikkeling. Pakhuis de Zwijger groeide uit tot een plaats waar bestuurders, ontwerpers, ondernemers en bewoners elkaar ontmoeten om de toekomst van de stad, het land en de wereld vorm te geven. Het werd een plek van verbinding, waar maatschappelijke vraagstukken centraal staan. Verbeelding en het ontwerpen vanuit collectieven fungeerden er als strategisch instrument om in samenwerking nieuwe initiatieven tot stand te brengen.
Internationale organisaties en lokale overheden kozen er hun plek, en het Amsterdams Fonds voor de Kunst en later de Amsterdamse Kunstraad vestigden zich er als vaste partners. Fransen was bovendien nauw betrokken bij de ontwikkeling van de zogeheten ‘Amsterdam Approach’, die de stad hielp om in 2016 de titel van European Innovation Capital te winnen. Egbert Fransen was één van de cultureel intendanten van de manifestatie Europe by People in 2016, ter gelegenheid van het Nederlands voorzitterschap van de EU in Amsterdam. Ook was hij de initiatiefnemer, directeur en producent van de twee grote internationale stedelijke fetivals WeMakeTheCity in 2018 en 2019, die zich door de gehele stad afspeelden. Pakhuis de Zwijger verankerde zich door de jaren heen stevig in het culturele veld en werd in 2023 opgenomen in de landelijke Cultuur Basisinfrastructuur, wat de organisatie structurele erkenning en financiering opleverde.
Verbinding in Rotterdam
De ambitie van Fransen reikt echter verder dan Amsterdam. Ook in Rotterdam speelt hij een belangrijke rol in het versterken van culturele netwerken. Als lid van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur adviseerde hij de stad over beleid en strategie. Daarnaast werkt hij op dit moment intensief samen met initiatieven zoals het KeileCollectief in M4H en Stadslab De Doelen, waar hij zijn ervaring met Pakhuis de Zwijger inzet om ook in Rotterdam de verbinding te leggen tussen grassroots bewegingen, creatieve ondernemers en de systeemwereld van overheid en bedrijfsleven. Zijn overtuiging dat stedelijke ontwikkeling niet alleen door instituties maar juist ook door bewonersinitiatieven gedragen moet worden, komt hier sterk naar voren. Ook is hij in Rotterdam mede-initiatiefnemer van RoCoCo, de Rotterdamse Coaltie voor woonCoöperaties.
Een verbinder tussen werelden
Fransen positioneert zich in dit speelveld als een bedenker, programmamaker en verbinder. Hij brengt uiteenlopende werelden samen, van kunst en onderwijs tot sociaal beleid en ondernemerschap, en geeft vorm aan platforms waar dialoog en samenwerking centraal staan. Zijn brede studieachtergrond en ervaring in zowel het bedrijfsleven als de maatschappelijk-culturele sector stellen hem in staat bruggen te bouwen die voor anderen onoverbrugbaar lijken. Daarmee heeft hij bewezen dat kunst, cultuur en design niet slechts een bijzaak is, maar een strategische kracht kan zijn in de ontwikkeling van steden en maatschappelijk vraagstukken.
Het verhaal van Egbert Fransen laat zien hoe een nieuwsgierige geest, die ooit vanuit onverwachte hoek het culturele veld betrad, is uitgegroeid tot een sleutelfiguur in de manier waarop Nederland nadenkt over cultuur, innovatie en stedelijke toekomst. Zijn werk in Amsterdam en Rotterdam illustreert dat duurzame verandering ontstaat wanneer instituties en burgers elkaar ontmoeten en samenwerken en hun ontwerpkrachten bundelen.