Een kachelmoment op de kabelbaan

Stel, uw bedrijfsvoering loopt voortdurend in het honderd. Dan kunt u natuurlijk een abstracte analyse laten opstellen door dure heren in pak. Maar er ligt een alternatief: een ochtend op de kabelbaan.

Een bos, vroeg in de ochtend. Werknemers van een producent voor landbouwapparatuur staren onwennig naar de staalkabels tussen de bomen. Maar de opdracht is duidelijk: klim op die kabels en zorg dat je uitkomt aan de andere kant van het bos. Hoe gevaarlijk kan het zijn? Je kunt niet dieper vallen dan 50 centimeter. En kijk: de directeur is al een heel eind gevorderd. Dus dan moeten de anderen maar volgen. Oscar van Tol, directeur van Evolution Logique, kijkt het met genoegen aan. Want al in de eerste 10 minuten verschaft de groep een glasheldere analyse van wat er de afgelopen jaren in het bedrijf is misgegaan. ‘Die mensen hadden een leveringsachterstand van maar liefst 130 dagen’, zegt Van Tol. ‘En de oorzaak was simpel: er was geen medewerker die overzicht had over het hele productieproces. Geen wonder, want zodra er een boze brief van een klant binnenkwam, gooide de directeur dat hele proces weer om. En hem tegenspreken… niemand die dat in zijn hoofd haalde.’

Gaskachel

Voor een goed begrip: de oefening op de kabels vormt geen onderdeel van een businessuitje. En zelfs niet van een teambuildingsbijeenkomst. Het is een training van Evolution Logique, gebaseerd op ervaringsleren. ‘Mijn oma had nog zo’n ouderwetse gaskachel’, vertelt Van Tol. ‘Toen ik klein was, heeft ze mij natuurlijk gewaarschuwd dat ik daar niet met mijn vingers aan moest zitten. Maar ja, op een dag deed ik dat toch. Nog steeds kan ik de pijn voelen, nog steeds zie ik dat witte plekje van mijn vinger op de glasplaat. Alle geuren en geluiden van dat moment kan ik nog moeiteloos oproepen. Terwijl ik absoluut geen goed geheugen heb. Dat is ervaringsleren.’ Ook de medewerkers van het productiebedrijf creëren vandaag hun eigen kachelervaring. ‘Ze pakten dit aan zoals ze alles aanpakken’, zegt trainer Paul Slangen. ‘Zonder enige voorbereiding. Ze hebben niet even overlegd, niet geïnventariseerd welke medewerker welke vaardigheden in huis heeft. Terwijl je deze opdracht alleen maar kunt volbrengen met samenwerking, want hoe dieper je het bos ingaat, hoe lastiger het traject.’

Ballet

De gevolgen zijn soms treurig, vertelt Slangen. ‘Mensen zitten urenlang op een kabel. Zonder plan. Omdat ze denken dat het moet. En anderen zweven fluitend over alle obstakels, omdat ze vroeger op ballet hebben gezeten – maar zonder dat iemand in de gaten heeft hoe goed ze zijn. Ondertussen zie je doorlopend een schrijnend gebrek aan samenwerking: medewerkers die in hun eentje niet verder kunnen, maar elkaar ook niet vast durven te pakken. Terwijl ze met hun afdeling een paar miljoen moeten binnenhalen.’

Zelfinzicht

De filmbeelden achteraf leiden dan ook tot vrolijke hilariteit. Maar ook tot plotseling zelfinzicht. Slangen: ‘De leiders zien zichzelf halsoverkop op de opdracht storten, zonder enige achtergrondinformatie. Veel medewerkers zien bij zichzelf het tegenovergestelde: niet willen beginnen zonder dat de informatie helemaal compleet is. Die twee groepen beseffen opeens dat ze elkaar kunnen aanvullen, dat ze door samen te werken boven zichzelf uit kunnen groeien. En die mijnheer die de hele dag op de kabel bleef zitten? Die realiseerde zich dat hij zich pro-actiever moest opstellen. ‘Want anders vlieg ik er bij de eerst komende reorganisatie zeker uit.’

150 landbouwvoertuigen

Het resultaat van dit alles: een intensief leerproces. ‘Door tegen van alles aan te lopen, komen de vragen vanzelf’, zegt Van Tol. ‘En dan zijn mensen plotseling bereid om te denken in oplossingen.’ Dit bleek tijdens een vervolgopdracht. ‘De bedoeling was dat ze binnen drie maanden 150 landbouwvoertuigen zouden leveren’, vertelt Van Tol. ‘En een van de jongere medewerkers kwam toen met het plan om te gaan terugrekenen: als wij op 1 mei klaar moeten zijn, dan moeten we op die en die data al deze stappen hebben doorlopen. En nog belangrijker: hij ging na welke kwaliteiten ze daarvoor nodig hadden, en wie die kwaliteiten in huis hadden. Met zijn plan wist hij iedereen enthousiast te maken. En vervolgens hebben wij ervoor gezorgd dat het management het faciliteerde, en er niet voor ging liggen.’ Het resultaat was verbijsterend – en niet alleen voor directie en medewerkers. Slangen: ‘Toen de voertuigen op tijd werden geleverd, waren de boeren compleet overdonderd. Zo’n snelle levering hadden ze absoluut niet verwacht. Sterker nog: ze kwamen acuut in betalingsproblemen.’

Boekentips:

• Businessmodellen voor teams
• Handboek Teamcoaching
• Teams in flow