Stel dat onze voormalige koningin had gevraagd hoeveel tijd er nodig zou zijn tussen haar aankondiging en het kroningsfeest. Zou het antwoord dan 13 weken zijn geweest?
Op 'the day after' rijd ik door een zonnig Limburg naar Heerlen. Ik ben op weg naar een verre maar leuke klant. Onderweg komt op de radio meerdere keren de lofzang op het kroningsfeest voorbij. Vandaag verveelt de eindeloze herhaling niet. Integendeel, het versterkt mijn nagenieten. Ik vind dat de Gemeente Amsterdam zich op 30 april van haar beste kant heeft laten zien. Natuurlijk ben ik als oud-directeur van deze stad niet onbevooroordeeld, maar toch. Op 30 april bleek dat ze in Amsterdam niet alleen praatjes hebben, maar ook deel twee van het clublied van de voetbalclub uit die andere grote stad tot in de puntjes beheersen. In krap zes weken worden drie megaklussen afgerond. Eerst Poetin, 30 april Willem Alexander en heel binnenkort vast en zeker de inhuldiging van Ajax!
Er waren slechts 13 weken beschikbaar voor de Rijks-, gemeente- en politieambtenaren om de megaklus van 30 april in goede banen te leiden. Slechts dertien weken voor het veilig organiseren van een evenement dat door heel de wereld werd gezien en gewaardeerd. De duizenden publieke dienstverleners die dit hebben neergezet verdienen daarvoor een groot compliment en ons respect. Op de radio wordt de waardering voor deze prestatie royaal geuit, maar dat is in ons land normaal niet de gewoonte. Wij Nederlanders zijn karig met het uitdelen van complimenten aan publieke dienstverleners. Eigenlijk vinden we dat we te veel civil servants hebben. Ook hebben veel mensen het beeld dat zij onvoldoende presteren.
Natuurlijk heeft ons land op dit moment een te dure publieke sector. Met elkaar hebben wij een te kostbare vraag naar publieke dienstverlening opgebouwd. Vijf jaar geleden was dat nog goed, nu kunnen we ons dat niet meer veroorloven. En daarom zijn bij overheden, scholen, woningbouwverenigingen en zorginstellingen mensen aan het nadenken hoe in het publieke domein met minder kosten toch een goede dienstverlening kan worden gehandhaafd. Dat vraagt doorzettingsvermogen, creativiteit en het vermogen om klussen die onmogelijk lijken toch te realiseren. Het evenement van 30 april laat zien dat publieke dienstverleners op hun best zijn als de lat voor hen hoog wordt gelegd. Mij geeft dit het vertrouwen dat de publieke dienstverleners in staat zijn hun werk en dus zichzelf te vernieuwen. Ik ben ervan overtuigd dat straks zal blijken dat we in staat zijn met een beperkter budget niet minder maar juist meer te presteren. Niet ‘meer met minder', maar ‘meer door minder'. Omdat we met minder moeten, dwingen wij ons zelf tot meer. Ben ik daarin te optimistisch? Ik weet zeker van niet.
Stel dat onze voormalige koningin had gevraagd hoeveel tijd er nodig zou zijn tussen haar aankondiging en het kroningsfeest. Zou het antwoord dan 13 weken zijn geweest? Ik denk van niet. Ik schat dat er minstens een half jaar voor haar zou zijn begroot. De publieke dienstverleners van Rijk en gemeenten deden het nu in de helft van die tijd. De organisatie van 30 april versterkte mijn vertrouwen in het innovatie- en prestatievermogen van het Nederlandse publieke apparaat.
Wim Schreuders is zelfstandig interim-manager/adviseur/coach en werkt via zijn eigen onderneming Public Servants BV voor het publieke domein. Hij heeft een brede ervaring als verandermanager in de publieke sector. Lees ook zijn boeken Meer door minder in het publieke domein en Meesterlijk Middenmanagement.
