De netwerkbenadering binnen het omgevingsmanagement is vaak gebaseerd op het besef dat het onwenselijk en ook onmogelijk is om een (maatschappelijke) opgave alleen te realiseren. Een organisatie die aan de slag gaat met een opgave, kan zelf een netwerk opzetten of zich aansluiten bij een bestaand netwerk van enthousiaste burgers en/of organisaties.
Niemand heeft hiërarchische macht
Hoe de rol van de organisatie er dan uit gaat zien, is afhankelijk van het netwerk en het vraagstuk dat speelt. Als het goed is, krijgt deze rol vorm in relatie tot de context en de behoefte van mensen binnen het netwerk. Van regie is in ieder geval geen sprake. Uitgangspunt in deze benadering is dat niemand de (hiërarchische) macht heeft om een vooraf bepaald resultaat zonder de instemming van anderen te realiseren. Er is juist een onderlinge afhankelijkheid.
In de huidige tijd ontstaan er steeds vaker initiatieven vanuit burgers en maatschappelijke organisaties. Ze zetten zich in om hun wijk te laten functioneren zonder aardgas of voor een eigen buurtrestaurant met lokaal geproduceerd voedsel. Dit kunnen ze niet alleen en daarom is een vorm van samenwerking met bestaande instituties of ondernemingen nodig.
Valkuil van de netwerkbenadering
Wat nog weleens lastig blijkt in deze benadering is dat organisaties als het aankomt op concrete bijdragen (bijvoorbeeld een financiële bijdrage of een aanpassing van de regels), toch gebonden zijn aan bestaande afspraken binnen de eigen organisatie. Een initiatief kan daardoor vertraging oplopen, of het netwerk kan (deels) uiteenvallen.
