Beste Jaap, Iemand in een opdracht voor een gemeente zei eens tegen me: ‘Leike, dat lossen we niet op in raadsperiodes maar in generaties.’ Die zin zit maar steeds in mijn hoofd nu we een paar Coronaweken verder zijn. In mijn vorige brief aan je schreef ik al over volhouden. Dat wordt het zeker. De anderhalvemetereconomie wordt voorlopig het nieuwe normaal, aldus Rutte.
Ik probeer me dat voor te stellen. Qua economie zie ik dat wel gebeuren. Die economie heeft belang bij het vinden van een nieuwe modus. Ik zag al iemand van Carré uitleggen dat er in het theater rijen tussenuit zouden gaan, en per rij dan nog wat stoelen en dat er dan voldoende afstand is. Café-eigenaren en restauranthouders kijken hoe ze hun zaak zo kunnen inrichten dat er anderhalve meter tussen de tafels of zitjes komt. Supermarkten en andere winkels maken vast nog slimmere routes door hun winkels dan nu het geval is.
Maar voor een stabiele anderhalvemetereconomie heb je ook een anderhalvemetermens nodig. Zou die echt kunnen ontstaan?
Ik ben best onder de indruk van hoe we het nu doen met elkaar. Zaterdag was ik – vroeg in de ochtend – even in de stad. De (buiten)rij voor mijn favoriete bakker, stond tot ver op de brug. Iedereen keurig anderhalve meter van elkaar verwijderd. Het is dat ik niets nodig had, maar ook ik zou in die rij gaan staan. Zo’n goede bakker is het wel. Bovendien was het heerlijk weer, dus wat maakt het uit om even anderhalve meter uit elkaar in het zonnetje te staan?
Al lopend of fietsend, slalommen we allemaal door een heel rustige stad. We ontwijken elkaar zorgvuldig, zodat we die anderhalve meter afstand kunnen houden. We lachen naar elkaar als het een ongemakkelijke situatie oplevert, knikken even als iemand zo attent is om uit te wijken of even te wachten. Maar stoepen zijn niet altijd anderhalve meter, fietspaden ook niet. Da’s soms best zoeken. En anderhalve meter is soms een heel smal begrip.
Helemaal als als er hardrennende of wielrennende types tussendoor schieten. Blijkbaar zien zij de afstand de in acht gehouden wordt aan voor plaatsmaken? Of misschien kun je al sjezend je afstand niet meer goed inschatten?
Hoe zou de anderhalvemetermens zich gedragen op het drukste fietspad van Nederland waar ik eerder over schreef? Zouden we echt anderhalve meter afstand houden, inhouden als degene voor ons wat trager is, netjes in lange rijen wachtend? Zou diezelfde anderhalvemetermens terughoudend zijn om met mooi weer op smalle wegen pleziertochtjes te maken, in winkels toch nog net even voor iemand langs te rijken? Zou de anderhalvemetermens ruimte maken in de bus, netjes op afstand wachten bij de trein?
We hebben in de infrastructuur nog wat nodig om een anderhalvemetermens te kunnen zijn. Maar eerlijk gezegd denk ik dat het nog wel even duurt voor de homo sapiens sapiens ook in gedrag getransformeerd is naar een homo sapiens distantia. Laten we hopen dat het ons eerder lukt om dat viruste verslaan. Want die transformatie lijkt me geen kwestie van maanden maar van generaties.
Groet, Leike
Veranderkundigen Leike van Oss en Jaap van ’t Hek schreven samen veel boeken over verandermanagement en veranderkunde. Daarnaast schrijven ze elkaar brieven. Hun nieuwste boek is zojuist verschenen: Onmacht >>>
