Afslankende ondernemingen hebben meer kans op faillissement

Inkrimping is een aloude, populaire strategie om in kosten te snoeien en de organisatie efficiënter te maken. In slechte tijden – Amerikaanse ondernemingen ontsloegen tussen eind 2008 en halverwege 2010 ruim 8 miljoen werknemers – maar ook in voorspoedige tijden snijden ondernemingen vaak in hun personeelsbestand. De vraag is of dat effectief is.

Voorstanders van downsizing vinden het een effectieve strategie om de performance en omzet te vergroten. Tegenstanders wijzen op de prijs die wordt betaald: slechtere prestaties, afgenomen productiviteit, minder klanttevredenheid, negatieve effecten op de achterblijvers. Amerikaanse onderzoekers hebben bekeken wat de consequenties van downsizing waren in 4710 beursgenoteerde ondernemingen. Centrale onderzoeksvraag: loop je na een downsizing meer kans om failliet te gaan?

Het zijn de ontastbare resources, stupid!

Het antwoord is eenduidig: ja. Downsizende ondernemingen lopen in de jaren na de afslanking twee keer zo veel kans om failliet te gaan als niet-downsizende ondernemingen. Op de korte termijn levert het misschien positieve resultaten op (zoals flinke geldbesparingen), maar op de langere termijn kan het de onderneming in een negatieve spiraal brengen: waardevolle kennis gaat verloren, de werkdruk op de achterblijvers neemt toe, en zij raken ook vertrouwen in het management kwijt. Consequenties: verminderde innovatie, minder ruimte voor medewerkers om nieuwe vaardigheden te leren, minder toewijding en loyaliteit van medewerkers. Hoe komt het dat sommige ondernemingen de negatieve effecten van downsizing overleven en andere niet? Je zou verwachten dat het helpt om voldoende financiële en fysieke middelen achter de hand te hebben om de klappen op te vangen. Dat blijkt echter niet zo te zijn. Wat wél verschil maakt, is het bezit van genoeg ontastbare resources – voldoende (resterende) kennis, ervaring, toewijding, aanpassingsvermogen van medewerkers, netwerken en dergelijke. Je kunt de aanwezige kennis bijvoorbeeld aanwenden om door de downsizing verstoorde of beschadigde processen om te bouwen of vervangen. En je kunt gaten die gevallen zijn door vertrokken medewerkers opvullen door gebruik te maken van partners in je netwerken. Vooraf moet een bedrijf met afslankplannen daarom bekijken: hebben we – en handhaven we – voldoende ontastbare resources om de klappen op te vangen die we onszelf op de langere termijn onvermijdelijk gaan toebrengen door af te slanken? Bron: Journal of Business Research Door: Eduard Kerkman – redacteur Management Executive