’Kleurendenken helpt bij het relativeren van je eigen voorkeur en misschien om wat beter om te gaan met irritaties’, zegt prof. dr. Léon de Caluwé in zijn emiraatsrede.
Eind mei nam prof. dr. Léon de Caluwé (zie foto) afscheid als hoogleraar advieskunde aan de Vrije Universiteit. Zijn bijdrage als managementonderzoeker en -denker is van onschatbare waarde.
Zijn emiraatsrede hield hij niet live maar vanaf het scherm: hij nam de rede vooraf op. In de rede bespreekt De Caluwé zijn bekende kleurentheorie, met vijf groepen theorieën die allemaal iets zinnigs zeggen over adviseren. Lees: vijf brillen om te kijken naar de werkelijkheid. Juist de spanning tussen die vijf kleuren – manieren van denken en doen – is belangrijk. In zijn rede, in wezen een verdieping en verbreding van zijn kleurentheorie, benadrukt hij dat we de onvermijdelijke spanningen en paradoxen moeten accepteren. We moeten niet bang zijn om inconsistent te zijn: ‘Dat is juist de kracht van het omgaan met paradoxen.’ Spanningen zijn niet altijd op te lossen, en dat moeten we ook niet willen.
Spannend veranderen
Vandaar ook de titel van zijn rede: Spannend veranderen. De full version (ruim 80 pagina’s) van De Caluwé’s verhaal is verschenen in een ‘omkeerboek’ waarin twintig vakgenoten – consultants en onderzoekers, waaronder Hans Vermaak, Jaap Boonstra en Yvonne Burger – reflecteren op de thema’s waarmee de meester de afgelopen decennia in de weer is geweest.
Zo vertelt Twynstra Gudde-coryfee Rudy Kor hoe zijn werkveld, projectmatig werken, steeds minder als puur ‘blauwe’ wereld wordt gezien – dat wil zeggen een wereld waarin je een duidelijk omschreven resultaat vastlegt, de stappen plant die nodig zijn om daar te komen en dat vervolgens netjes uitvoert. Waarbij iedereen netjes mee verandert. Gaat hem meestal niet worden, weten we nu, en projecten worden dan ook steeds meer gemengd met andere kleuren: van blauw naar ‘blauw-ig’ veranderen. Kor, naar eigen zeggen van nature een typische blauwdenker: ‘De discussies met Léon hebben mij nog bewuster gemaakt van de beperkte maakbaarheid van organisaties en daarmee van de betrekkelijkheid van planmatig/projectmatig veranderen. Of zoals Léon het laatst zei: “Kleurendenken helpt bij het relativeren van je eigen voorkeur en om mild te worden voor andere kleuren en misschien helpt het je wat beter om te gaan met irritaties”.’
Auteur: Ed Kerkman
Meer over het boek ‘Spannend veranderen – Over spanningen bij veranderen en adviseren’.
